سه راه برای تجارت با ایران

با سقوط تحریمهای بینالمللی ایران در ژانویه بسیاری از کشورها شروع به امضای قراردادهای سرمایهگذاری با تهران کردهاند. هر روز اقتصاد 80 میلیون نفری وارد بازار جهانی نمی شود.

با ظهور چین ما توسط بازارهای عظیم در حال ظهور خراب تبدیل شده اند. اما سرمایهگذاران نباید اجازه دهند این موضوع فرصتهای ورود مجدد ایران را تحت الشعاع قرار دهد. اگرچه ایران دومین بازار بزرگ خاورمیانه است اما جمعیتی مشابه با المان با اقتصادی بیش از نه برابر کوچکتر دارد.

ایران به دنبال 50 میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی سالانه برای شروع اقتصاد 400 میلیارد دلاری خود است. این واقعیت به تنهایی نشان می دهد که ایران چقدر زیر سرویس است و چرا بسیاری به دنبال تجارت با تهران هستند. که می شود گفت همه در حال بدست گرفتن همان رویکرد.

جسور باشید

ایران و رهبر میانه روشش-حسن روحانی-در ماه ژانویه از دروازه خارج شدند و تنها ده روز پس از پایان تحریم ها قراردادهای سرمایه گذاری با فرانسه و ایتالیا امضا کردند. فرانسه و ایتالیا پیش از اجرای تحریمها شرکای اصلی بودند و هر دو کشور وقت خود را برای تعامل مجدد با جمهوری اسلامی تلف نکردند.

روحانی و متیو رنزی نخست وزیر ایتالیا در ماه ژانویه دیدار کردند و از یک رابطه دوستانه لذت بردند. ایتالیا بزرگترین شریک اروپایی پیش از تحریم ایران بود. رم و تهران با امضای قراردادهای 18 میلیارد دلاری همکاری خود را تقویت کردند.

المان همچنین به دنبال سرمایه گذاری در بخش انرژی های تجدیدپذیر ایران است. ایران دارای فرصت های قابل توجهی در زمینه انرژی سبز است که تنها 30 گیگاوات ظرفیت بالقوه تولید باد را دارد (ظرفیت کل تولید فعلی ایران 60 گیگاوات است).

فرانسه قراردادهای سرمایه گذاری بیشتری با ایران کسب کرد که به ویژه قرارداد 21.8 میلیارد دلاری برای 118 هواپیمای ایرباس بود. شرکت ساختمانی فرانسوی وینچی همچنین قرارداد تعمیرات اساسی فرودگاه تهران و همچنین احداث و راه اندازی فرودگاه های مشهد و اصفهان دومین و سومین شهر بزرگ ایران را کسب کرد. پژو همچنین از افتتاح کارخانه ای در تهران با هدف تولید 200000 دستگاه خودرو در سال خبر داد.

ایران در کنار کشورهای اروپایی شاهد منافع عمده کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است. به عنوان مثال هند در حال بررسی توافق مشترک توسعه 20 میلیارد دلاری در میدان نفتی فرزاد ب و همچنین احداث پالایشگاه های جدید در سواحل اقیانوس هند برای پردازش نفت و گاز ایران است.

چین همچنین در حال افزایش روابط اقتصادی خود با ایران است و پکن تا سال 2025 وعده 70 میلیارد دلار سرمایه مستقیم خارجی برای صنعت پتروشیمی ایران را داده است. در حالی که چین طرف تحریم های بین المللی ایران نبود اما با این وجود فعالیت اقتصادی با تهران را کاهش داده بود تا از خشم واشنگتن جلوگیری کند.

در پایان تحریم ها چین به سرعت به دنبال برقراری مجدد نقش برجسته خود است و هر دو دولت با یک برنامه همکاری 25 ساله موافقت کردند که فقط تا سال 2026 تجارت دوجانبه را به 600 میلیارد دلار برساند.

جدیدترین کشوری که به توافق با ایران دست زده است کره جنوبی است که پرزیدنت پارک در روز 1 مه با همراهی بیش از 230 مدیر تجاری به جمهوری اسلامی سفر کرده است. ساول و تهران بیش از 10 میلیارد دلار توافق نامه با تمرکز ویژه بر انرژی امضا کردند.

معاملات خاص شامل کوگاز برنده قرارداد توسعه میدان گازی بالال است. همچنین گروه مهندسی هیوندای قرارداد ساخت نیروگاه 500 مگاواتی را امضا کرد.

کره جنوبی پنجمین وارد کننده بزرگ نفت در جهان است و قبل از تحریم های بین المللی مشتری اصلی ایران بوده است. ایران از ژانویه چهار برابر صادرات انرژی خود را به 400000 بشکه در روز به کره جنوبی رسانده است. در حالی که دوجانبه در حال حاضر در 6 میلیارد دلار می ایستد, 17 میلیارد دلار در سال 2011 بود. در نتیجه هر دو طرف متعهد شده اند تا مبادلات تجاری خود را به 30 میلیارد دلار افزایش دهند.

محتاط باشید

در حالی که بسیاری از کشورهای اسیایی در حال پریدن از روی ارابه موسیقی ایران, یک استثنا قابل توجه ژاپن است, که محتاط در مورد سرمایه گذاری در این کشور باقی می ماند, پس از عواقب تحریم های بین المللی سوخته.

اینپکس پیش از تحریمها 73 درصد از سهام خود را در میدان نفتی ایران – یکی از بزرگترین میدانهای دستنخورده جهان-کسب کرده بود. تحریم ها باعث شد که اینپکس سهم خود را در این زمینه از دست بدهد نه تنها ضربه بزرگی به این تجارت بلکه به طور کلی به ژاپن وارد شد زیرا واردات نفت این کشور پس از تعطیلی هسته ای پس از فوکوشیما سر به فلک کشیده است.

به همین ترتیب بانک توکیو-میتسوبیشی اوفج (بزرگترین کنگلومرا بانکی این کشور) در سال 2013 به اتهام معاملات با ایران جریمه شد و در نتیجه 250 میلیون دلار جریمه شد.

این رویداد ایران را در چشم بخش مالی ژاپن تکان داده است و تامین سرمایه برای سرمایه گذاری در این کشور را دشوارتر کرده است.

در حالی که نخست وزیر ژاپن زمینه را برای معاهده تجارت دوجانبه فراهم کرده نگرانی دیگر ژاپن (و دیگران) این واقعیت است که ایران در مکانیسم حل اختلافات بانک جهانی طرف نیست — که مانع از کسب و کارهای عموما ریسک گریز ژاپن است.

با توجه به تعاملات ژاپن با دولت منفور دیگر-کره شمالی - و پتانسیل برای بازگرداندن تحریم ها, ژاپن نمی خواهد دوباره در طرف بازنده باشد و روابط تجاری حیاتی خود را با ایالات متحده به خطر بیندازد.

غایب باشید

یک تصویر می تواند با توجه به نقش برجسته پرزیدنت اوباما در مذاکره درباره توافق هسته ای ایران و پایان تحریم ها باشد که شرکت های امریکایی در خط مقدم خواهند بود. روابط نزدیک اوباما با کوبا تاکنون شاهد سرمایهگذاری امریکا در این جزیره بوده است و با توجه به حجم پایههای مصرفی ایران شرکتهای امریکایی سود زیادی دارند.

با این وجود شرکتهای امریکایی همچنان در صحنه سرمایهگذاران ایرانی غایب هستند. بخشی از این امر قابل درک است زیرا چهار دهه خصومت به عنوان یک عامل ضد عفونی کننده قوی عمل می کند. نگرانی دیگر برای کسب و کارهای ایالات متحده رویکرد امریکا به ایران است. در حالی که دولت اوباما از لغو تحریم های بین المللی (وابسته به برنامه هسته ای) حمایت کرد اما تحریم های ایران را به دلایل بشردوستانه حفظ کرد.